Prawo

Kiedy 20 kwietnia 2016 r. weszła w życie nowelizacja ustaw o materiałach wybuchowych do użytku cywilnego, jej celem było zapewnienie dostępu do unijnego rynku dla polskich producentów
i sprzedawców materiałów wybuchowych. Przepisy porządkują obrót fajerwerkami na terenie całej Unii Europejskie i są jednakowe we wszystkich państwach członkowskich. Uregulowane zostały zagadnienia związane z produkcją materiałów w miejscu ich użycia i przeznaczeniu wyprodukowanych fajerwerków na własne potrzeby. Zgodnie z prawem każdy, kto prowadzi sprzedaż fajerwerków jest zobligowany do informowania kupujących na temat ich bezpiecznego wykorzystania. W życie weszły też trzy unijne dyrektywy: 2013/29/UE, 2014/28/UE i 2014/58/UE. Zmiany dotyczą głównie sposobu informacji i norm pożarowych. Znane są wszelkie wymagania dotyczące bezpieczeństwa produkcji
i sprzedaży fajerwerków.

Przepisy ustawy stosuje się do przedsiębiorców i jednostek naukowych, z wyłączeniem tych, które są częścią Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej albo Policji. Przepisy te stosuje się także do przedsiębiorców zagranicznych w zakresie przemieszczania materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego. Wyroby pirotechniczne poddane są szczegółowym procedurom oceny zgodności z wymaganiami bezpieczeństwa określonych w obowiązujących przepisach prawa. W sprawach dotyczących akredytacji, autoryzacji i notyfikacji jednostek notyfikowanych stosuje się przepisy rozdziałów 4 i 5 ustawy z 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku.
W sprawach dotyczących funkcjonowania systemu nadzoru rynku, kontroli i postępowań administracyjnych w systemie nadzoru rynku oraz współpracy między organami nadzoru rynku
a organami celnymi stosuje się przepisy rozdziału 7 i art. 96 ustawy z 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku.

Odwołując publiczne pokazy władze miast tak sformułowały przekaz, że można odnieść wrażenie, że przepisy prawa zakazują używania wyrobów pirotechnicznych. Policja ostrzega, że przepisy prawa zakazują wręcz używania wyrobów pirotechnicznych w miejscach publicznych za wyjątkiem 31 grudnia oraz 1 stycznia. Tymczasem zakaz ten, z wyjątkiem 31 grudnia i 1 stycznia, dotyczy wyłącznie miejsc publicznych oraz godzin ich użytkowania podczas tzw. ciszy nocnej. W praktyce, każdego dnia fajerwerki uświetniają wiele ważnych wydarzeń, takich jak śluby, urodziny czy imprezy prywatne.

Odpalanie fajerwerków jest dozwolone również na „własnym podwórku”. Podobnie jest z terenami, na których organizowane są różnego typu imprezy, pod warunkiem, że właściciel działki wyraził na to zgodę. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku pokazów pirotechnicznych organizowanych podczas wesel.

Na prywatnych posesjach można używać pirotechniki, ale tylko w godzinach, w których nie obowiązuje cisza nocna. Nocne salwy wystrzałów mogą nieść za sobą negatywne konsekwencje na mocy przepisu zakazującego zakłócania spokoju, spoczynku nocnego i porządku publicznego. 

Nie każde użycie wyrobów pirotechnicznych godzi w spokój i porządek publiczny, ale tylko takie, które nosi znamiona wybryku. W praktyce działanie, które mogłoby być za takie uznane musi mieć miejsce w konkretnych okolicznościach – w danym miejscu i otoczeniu oraz w określonym czasie, kiedy nie należało się tego spodziewać, a dodatkowo to działanie powoduje negatywną ocenę społeczną
i uczucia odrazy, gniewu i oburzenia. Dlatego nie można uznać za wybryk pokazu fajerwerków, który nie tylko nie koliduje w sposób rażący z obowiązującymi w danym kontekście normami (np. odbywa się poza godzinami ciszy nocnej, nie jest przejawem chuligaństwa), ale przeciwnie – wzbudza
w powszechnym odbiorze pozytywne emocje. Za sytuacje, w których wykorzystujemy wyroby pirotechniczne w okolicznościach odpowiadających zasadom współżycia społecznego należy zatem uznać m.in. profesjonalne pokazy uświetniające różne uroczystości – urodziny, wesela, czy np. imprezy miejskie. 

Odniesienie do podstawy prawnej:

Art. 51. § 1. Kodeksu wykroczeń wskazuje, że” „Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

Sprzedaż materiałów pirotechnicznych reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z 9 listopada 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji, transporcie wewnątrzzakładowym oraz obrocie materiałów wybuchowych, w tym wyrobów pirotechnicznych (Dz. U. Nr 163, poz. 1577) oraz przepisy o ochronie przeciwpożarowej w tym rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów z 7 czerwca 2010 r. (Dz. U. z dnia 22 czerwca 2010 r.). W przypadku materiałów podlegających koncesjonowaniu warunki sprzedaży reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28 października 2002 r. w sprawie pomieszczeń magazynowych i obiektów do przechowywania materiałów wybuchowych, broni, amunicji oraz wyrobów o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz. U. Nr 190, poz. 1589).

Na mocy przepisów prawa każdy kto sprzedaje fajerwerki osobom niepełnoletnim podlega karze grzywny, ograniczenia wolności a nawet karze pozbawienia wolności. Jakkolwiek małoletnim fajerwerków sprzedawać nie można to nie ma bezwzględnego zakazu ich używania przez dzieci. Musi być jednak spełniony podstawowy warunek. Odpalanie fajerwerków musi się odbywać wyłącznie pod nadzorem rodziców.

Działalność gospodarcza w zakresie obrotu materiałami pirotechnicznymi nie jest koncesjonowana, dlatego może być prowadzona na podstawie wpisu do rejestru przedsiębiorstw lub - w przypadku osób fizycznych - wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.

Artykuł 29 ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych określa formę, tryb oraz warunki zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej lub odmowy jego udzielenia. Odmowa wydania zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej może nastąpić w ściśle określonych sytuacjach. Powoływanie się na ochronę środowiska związaną z wysokim natężeniem hałasu nie może stanowić przyczyny odmowy udzielenia zezwolenia na organizację imprezy masowej w myśl ustawy z 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2018r. poz. 1870).

Na barkach osoby, która zarządza realizacją pokazu fajerwerków, spoczywa ogromna odpowiedzialność za bezpieczeństwo uczestników. Dlatego też takie osoby muszą wziąć udział w specjalistycznym szkoleniu, a następnie zdać egzamin państwowy. Ponadto, podlegają badaniom lekarskim i psychologicznym. Muszą mieć więcej niż 21 lat i dostarczyć potwierdzenie, że nie były karane. Kwalifikacje trzeba odnawiać raz na 5 lat.

Firma, której chcemy zlecić realizację profesjonalnego pokazu pirotechnicznego, warto poprosić o przedstawienie pozwolenia wojewody, ale także polisy ubezpieczeniowej i potwierdzenia kwalifikacji osób mających pokaz wykonywać.